„Historia Gaszyna i Polski w postaciach zapisana”. Otwarcie wystawy w OSP w Gaszynie

W niedzielę 17 września w sali OSP w Gaszynie otwarto wystawę „Historia Gaszyna i Polski w postaciach zapisana”. Na siedmiu tablicach zaprezentowano dziewięć zasłużonych osób pochodzących z miejscowości. Koordynatorem wystawy jest Anna Gorzkowska – Owczarek, a realizacji zadania podjęli się strażacy ochotnicy z Gaszyna. W uroczystym odsłonięciu tablic udział wzięli miedzy innymi potomkowie zasłużonych mieszkańców, dla których przypominanie o historii lokalnych bohaterów jest niezwykle ważne.

Danuta Różańska dzięki projektowi poznała historię swojego dziadka Tomasza Nowaka - żołnierza generała Andersa, strzelca i sanitariusza walczącego pod Monte Cassino, który otrzymał sześć medali: trzy polskie i trzy brytyjskie, w tym dwa od samego Władysława Andersa.

Jak byłam w szkole podstawowej mój dziadek zmarł. Miał 61 lat. Bardzo mnie interesowały losy dziadka. Cały czas chciałam wiedzieć w jaki sposób on znalazł się w niewoli u Sowietów. Pani magister Owczarek pomogła mi w tym i jestem strasznie szczęśliwa, że poznałam losy mojego dziadka i jego tułaczkę przez Azję i przez Europę. Dziadek nie chciał opowiadać, bo zaraz miał łzy w oczach, kiedy mówiliśmy: "dziadziuś powiedz jak było na wojnie". Pamiętam jedynie, że jak była dzieckiem i się zraniłam, to mi bardzo ładnie zabandażował nogę bandażem w kształcie kłosa. Po żołniersku to zrobił - mówi Danuta Różańska.

Jak mówi Anna Gorzkowska – Owczarek, pomysł stworzenia wystawy zrodził się po wydaniu książki o Gaszynie, w której nie wszyscy ważni mieszkańcy zostali dostatecznie opisani. To właśnie wnuczka Tomasza Nowaka zwróciła się z prośbą o pomoc w odkryciu kart historii jej dziadka i od tego się zaczęło.

Niewiele wiedziałyśmy, miałyśmy szczątkowe informacje: kilka zdjęć, legitymację spod Monte Cassino i trzy polskie odznaczenia. Napisałam do Wojskowego Instytutu Historycznego, podałam się za osobę, która będzie coś publikować, bo trzeba było podać powód wystąpienia o akta. Dostałam całą teczkę liczącą 25 stron - wspomina Anna Gorzkowska Owczarek.

Jak mówi, była zachwycona otrzymanymi dokumentami. Koordynatorka wystawy opracowała trzy spośród siedmiu tablic prezentujących sylwetki patriotów z Gaszyna. Pozostałe tablice opracowali: Jan Książek i Magdalena Kopańska z Muzeum Ziemi Wieluńskiej oraz Krzysztof Owczarek, który opracował historii swoich dziadków Stanisławy i Jana Jarczaków, twórców szkoły i wychowawców.

Dzięki wspólnej pracy udało się przybliżyć także historię Jana i Jakuba Gaszyńskich - właścicieli wsi Gaszyn w XVI i XIII wieku, "Białego ułana" z 1920 roku Józefa Zająca, prezeski OSP i społeczniczki Zofii Piradoff, kawalera orderu Virtutti Militari Feliksa Sitnego oraz nauczyciela i więźnia obozu w Auschwitz Stefana Choczaja. Informacje na temat wszystkich tych osób znajdziecie w naszej galerii zdjęć.

Koordynatorka wystawy podkreśla, że pamięć o lokalnych bohatera jest niezwykle ważna.

To oni tworzyli historię tak naprawdę. W książkach wyczytać można, że generał Anders tworzył historię, ale taki starszy szeregowy Nowak - on tworzył historię. Nazwisko też jest symboliczne. Jakiś Nowak, jakiś Kowalski tworzyli naszą historię. Wystarczy w taki modelowy los Polski zajrzeć i mamy: żołnierza, ułana, mamy "Siłaczkę" Jarczakową - mówi Anna Gorzkowska - Owczarek.

W otwarciu wystawy poza licznymi mieszkańcami Gaszyna udział wzięli także: starosta wieluński Marek Kieler z zastępcą Krzysztofem Dziubą, przewodniczący Rady Miejskiej w Wieluniu Piotr Radowski, poseł na Sejm Paweł Rychlik i proboszcz parafii w Gaszynie ks. Maciej Oset. Spotkanie poprowadził z kolei strażak ochotnik z Gaszyna i przewodniczący Rady Powiatu w Wieluniu Krzysztof Owczarek.

Mobilna wystawa zostanie w październiku zaprezentowana Młodzieżowej Drużynie Pożarniczej OSP w Gaszynie, w listopadzie, w Zaduszki będzie zaprezentowana w miejscowym kościele oraz ponownie w sali OSP także w listopadzie podczas akademii w wykonaniu uczniów podstawówki w Gaszynie w 105. rocznicę odzyskania niepodległości. Ostatecznie wystawa mająca popularno-naukowy charakter trafi właśnie do Szkoły Podstawowej im, Jana Jarczaka. Twórcy tablic podkreślają, że projekt ma charakter otwarty i liczą na to, że z czasem powstaną kolejne tablice upamiętniające ważne postaci z Gaszyna.

• Jan i Jakub Gaszyńscy
• Józef Zając
• Zofia Piradoff
• Feliks Sitny
• Stefan Choczaj
• Tomasz Nowak
• Stanisława i Jan Jarczakowie