Uroczystość ku pamięci żołnierzy niezłomnych w Wieluniu ZDJĘCIA

1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Święto, jako wyraz hołdu dla antykomunistycznej konspiracji, ustanowione zostało przez Sejm 3 lutego 2011 r. W Wieluniu wtorkowe obchody odbyły się przy pomniku rotmistrza Witolda Pileckiego. Prowadzący uroczystość Marek Gogola z Muzeum Ziemi Wieluńskiej nadmienił, że działania zbrojne nie były głównym celem tzw. drugiej konspiracji. W powojennej Polsce partyzantów prowadzących walkę z bronią w ręku było 20 tys., podczas gdy całe podziemie antykomunistyczne liczyło nawet 200 tys. osób.

- Często o tym zapominamy, ale pierwszą potrzebą w początkowym okresie funkcjonowania podziemia antykomunistycznego było zapewnienie głębszej konspiracji dla tych, którzy byli narażeni na represje tzw. aparatu bezpieczeństwa. Organizowano również wyjazdy na Zachód w celu uratowania tych ludzi – mówił historyk.

W wystąpieniach burmistrza Pawła Okrasy, posła Pawła Rychlika i starosty Marka Kielera wiele było odniesień do aktualnych wydarzeń na Ukrainie. Odczytany został apel pamięci, a na koniec uroczystości delegacje złożyły kwiaty i znicze przy pomniku Pileckiego. Następnie organizatorzy zaprosili na mszę św. w intencji żołnierzy niezłomnych w kolegiacie.

W centralnej Polsce, w tym na ziemi wieluńskiej, zorganizowaną działalność niepodległościową prowadziło Konspiracyjne Wojsko Polskie. Była to wówczas jedna z wiodących formacji antykomunistycznej konspiracji w kraju. Jej twórcą i dowódcą był kpt. Stanisław Sojczyński „Warszyc”, wcześniej oficer Armii Krajowej. W lutym minęła 75. rocznica jego śmierci. Na tę okoliczność Oddziałowe Archiwum IPN w Łodzi udostępniło po raz pierwszy w całości zachowane akta Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi, który skazał Sojczyńskiego i innych członków KWP na karę śmierci.

Zrzeszające tysiące osób KWP działało nie tylko w województwie łódzkim, ale też śląskim, poznańskim, kieleckim. Funkcjonariusze UB aresztowali „Warszyca” w czerwcu 1946 r. w Częstochowie w wyniku zdrady jego bliskiego współpracownika. Wśród zatrzymanych, a potem sądzonych razem z Sojczyńskim, był Czesław Kijak „Romaszewski” – dowódca komendy powiatowej KWP w Wieluniu.

Na karę śmierci razem z „Warszycem” skazano siedmiu jego podkomendnych, z których dwóm zamieniono potem wyroki na więzienie. Egzekucję na sześciu członkach KWP wykonano 19 lutego 1947 r., trzy dni przed uchwaleniem amnestii, która miała objąć członków antykomunistycznego podziemia. Pomimo usilnych starań nie udało się odnaleźć miejsca pochówku dowódcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego.

Dokumenty dotyczące śledztwa, procesu i egzekucji dostępne są na stronie łódzkiego IPN.

Między Wieluniem a Częstochową operował w latach 1946–1947 oddział KWP dowodzony przez pochodzącego ze Skomlina ppor. Alfonsa „Babinicza” Olejnika. W 2021 r. IPN wydał książkę „W oddziale Babinicza”, przedstawiającą dzieje tej formacji. Wyrok śmierci na Olejniku wykonano w styczniu 1947 r., na wieluńskim cmentarzu znajduje się jego symboliczna mogiła.

W Wieluniu nie zabraknie również kolejnej edycji biegu pamięci Tropem Wilczym. Zainteresowanie imprezą, która odbędzie się w lasku w niedzielę 6 marca jest duże, zostały ostatnie wolne miejsca. Zapisy są prowadzone poprzez stronę dostartu.pl. Udział w biegu na dystansie 1963m z elektronicznym pomiarem czasu jest bezpłatny.