„Ludność cywilna i dramat wojny”. Międzynarodowa konferencja naukowa w Wieluniu [ZDJĘCIA]

II wojna światowa pochłonęła miliony ofiar cywilnych. Swoje zbrodnicze oblicze największy konflikt zbrojny XX w. pokazał już w pierwszych godzinach działań wojennych. Niemcy zmasakrowali pozbawione obrony miasto, którego mieszkańcy w najczarniejszych myślach nie mogli przypuszczać, co ich spotka. Atmosfera zbliżającej się wojny wisiała w powietrzu, ale nie takiej wojny.

- Starsi mieszkańcy mieli w pamięci I wojną światową, kiedy przez Wieluń przechodziły tysiące żołnierzy niemieckich i armii austriacko-węgierskiej. Wtedy mieszkańcy miasta nie ucierpieli. Jakże trudna i bolesna jest więc lekcja II wojny. My, współcześni, powinniśmy wyciągać z tego wnioski. Wyciągamy – zapowiadał konferencję „Ludność cywilna i dramat wojny” Jan Książek, dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej.

Piątkowe wydarzenie w KinoTeatrze Syrena z udziałem polskich i niemieckich badaczy MZW zorganizowało wspólnie z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Wicedyrektor tej placówki dr hab. Grzegorz Berendt podkreślał, że tegoroczne obchody rocznicowe wyznaczają trzy daty: podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow, rozpętania wojny przez Niemcy oraz agresji ZSRR na Polskę.

- Rzeczpospolita wielu kultur, wielu narodów, różnych religii przeszła do historii po 1 września 1939 roku. Funkcjonujemy dzisiaj, z powodu II wojny światowej, w zupełnie innej rzeczywistości – mówił Berendt, który przekazał na ręce dyrektora wieluńskiego muzeum replikę orła, który został wydobyty podczas prac archeologicznych na Westerplatte.

Otwierający konferencję burmistrz Paweł Okrasa zapowiedział, że jej pokłosiem będzie drukowane wydawnictwo. Przypomniał, że poświęcone dramatowi wojny spotkania ludzi nauki są organizowane w Wieluniu od wielu lat. Konferencję poprowadził dr hab. Przemysław Waingertner, profesor Uniwersytetu Łódzkiego i przewodniczący Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy oddziale IPN w Łodzi.

Pierwszym prelegentem był Florian Steinfels, doktorant Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münsterze, który przedstawił wyniki swoich badań nad genezą niemieckich zbrodni wojennych w Polsce w 1939 r. Wskazywał m.in. na znaczenie wytworzonego przez hitlerowską propagandę obrazu „podstępnej” ludności polskiej, która wpływała na morale żołnierzy Wehrmachtu i skutkowała przemocą wobec cywilów.

- Jedno nie ulega wątpliwości: czyny zaczynały się od słów. Przekłamań, mowy nienawiści, plotek – podkreślał Steinfels.

Dr hab. Grzegorz Berendt, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, wygłosił prelekcję pt. „Jesień płonących synagog. Jedno z następstw niemieckiej agresji na Polskę w 1939 r.” Prof. dr hab. Tadeusz Wolsza z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy mówił o niemieckich barbarzyństwach w pierwszych dniach wojny w świetle polskiej prasy. Anatomię zbrodni wojennej, jaką było zniszczenie Wielunia, przedstawił prof. dr hab. Hans-Erich Volkmann, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu w Moguncji.

Kolejne prelekcje wygłosili wieluńscy historycy. Prof. dr hab. Tadeusz Olejnik przybliżył, jak bombardowanie Wielunia przedstawia się w świetle badań historyków i publicystów niemieckich. Z kolei Jan Książek mówił o obiektach sakralnych unicestwionych w Wieluniu w pierwszych dniach II wojny światowej.