Śmigus-dyngus w Smardzewicach 2024, czyli lany poniedziałek jakiego nie było. Smardzewianie pokazali ludową tradycję! ZDJĘCIA, WIDEO

W lany poniedziałek wielkanocny liczna grupa chłopców i dziewcząt oraz kobiet i mężczyzn ubranych w oryginalne, wielokolorowe stroje ludowe, wędruje z kogutkiem i gaikiem od domu do domu przez wieś Smardzewice. Po drodze towarzyszą im okolicznościowe przyśpiewki oraz akompaniament akordeonu i bębna.

Gospodarze, którzy przyjmują przebierańców, wychodzą przed domy i zostają obtańcowani. Składają też datki, by się wykupić. Jedni wrzucają do puszki banknoty, inni rozdają cukierki, a bywa, że goście witani są mocnymi trunkami i wówczas leje się nie tylko woda...

- Wszyscy domownicy mokrzy, ale taka jest tradycja i tego się trzymajmy - uśmiecha się Bogdan Taraska, gospodarz ze Smardzewic, u którego stoczono bodaj najbardziej zaciętą bitwę wodną.

Bo smardzewicki śmigus-dyngus to nie przelewki, zwłaszcza, gdy do akcji wkraczają strażacy z miejscowej OSP, którzy w tym roku wsparli ludowe zespoły Smardzewianie i Mali Smardzewianie nie tylko swoimi druhami, ale i wozem bojowym wyposażonym w prawdziwą strażacką sikawkę!

- Na dużym wozie mamy 5.200 litrów wody, ale nie laliśmy aż tak do przesady, bo wszyscy byliby cali mokrzy, raczej symbolicznie. Pogoda dopisała, więc nawet jak ktoś niechcący został zmoczony, to wybaczy - mówi Marcin Dąbrowski z OSP Smardzewice.

Tradycja chodzenia z kurkiem i gaikiem po dyngusie jest w Smardzewicach bardzo stara, a dzięki takim pasjonatom jak Aleksandra Grad-Rychwalska, etnograf i instruktor tańca ludowego w Zespole Pieśni i Tańca Mali Smardzewianie oraz w Zespole Folklorystycznych Smardzewianie, przypominana i ciągle żywa.

- W lany poniedziałek, rano, jeszcze przed kościołem, panowie, chłopcy, kawalerowie wychodzili z domów z kogutkiem. Mieli ze sobą wiaderka, garnuszki i podchodzili pod domy dziewcząt - tam, gdzie były najpiękniejsze panienki, gdzie można było znaleźć wybrankę swojego serca. Oblewano je suto wodą, bo chodziło o to, że która panna najbardziej mokra, ta będzie miała najlepsze wzięcie i wyjdzie za mąż - przybliża ludową tradycję Aleksandra Grad-Rychwalska. - Dziewczęta natomiast wychodziły z gaikiem, czyli świerkiem lub brzózką ubraną w kolorowe kwiatki i wstążki. W Smardzewicach zawsze chodzono z kogutkiem, a gaik przyszedł do nas od Opoczna. Tak opowiadała moja ciocia Waleria Dziubałtowska, a ja przekazuję tę tradycję dalej.

Smardzewianie głoszą w ten sposób zmartwychwstanie pańskie już od 2008 roku, a tegoroczny wielkanocny, lany poniedziałek dzięki pięknej, słonecznej pogodzie wyjątkowo sprzyjał temu, by nie oszczędzać wody. Lała się ona nie tylko strumieniami, ale czasem i miskami, wiadrami, szlaufem ogrodowym czy strażacką sikawką. Najczęściej na piękne panny, które nikomu nie miały tego za złe.

- Mi się bardzo podoba ta tradycja. To piękne, że dalej ją obchodzimy i lejemy się wodą niezmiennie od tylu lat - mówi Klaudia z zespołu Smardzewianie, która była mokra od stóp do głów i wykręcała wodę z ludowej sukienki.