Zmiany w "500 plus" od 1 stycznia 2022 r. Obsługę świadczenia ma przejąć ZUS. Ile stracą budżety gmin powiatu wieluńskiego?

Od nowego roku szykują się znaczące zmiany w programie "Rodzina 500 plus". Zgodnie z projektem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej wnioski o przyznanie świadczenia składać będzie można jedynie drogą internetową, a środki wypłacane będą tylko na konto bankowe. Projekt zakłada też, że obsługą programu zająć ma się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Dotąd obowiązek ten spoczywa na samorządach, których dochody znacząco zwiększyły się dzięki środkom przekazywanym gminom na realizację programu. Wielu samorządowców obawia się, że przerzucenie realizacji programu na ZUS odbije się na możliwościach zaciągania zobowiązań przez gminy poprzez wpływ na indywidualny wskaźnik zadłużenia, a co za tym idzie, na ich możliwościach inwestycyjnych.

O ile przeniesienie programu do ZUS uszczupliłoby budżety gmin powiatu wieluńskiego? Samorządy w naszym regionie straciłyby od nieco ponad 15 procent do ponad 22 procent dochodów (zgodnie z uchwałami budżetowymi na rok bieżący).

W naszej galerii zdjęć możecie sprawdzić ile straciłyby poszczególne gminy powiatu wieluńskiego na przeniesieniu świadczenia "500 plus" do ZUS. Na zdjęciach znajdziecie procent dochodów gminy, jaki stanowi dotacja na świadczenie. W opisach zdjęć znajdziecie informacje o wysokości budżetu oraz dotacji na świadczenie 500 plus zgodnie z uchwałami budżetowymi gmin.

Procentowo najwięcej straciłyby gminy Czarnożyły i Pątnów.

Wójt Gminy Pątnów Jacek Olczyk nie ma jednak specjalnych obaw, co do możliwości inwestycyjnych gminy po ewentualnych zmianach w programie "Rodzina 500 plus". Podkreśla, że samorząd jest w dobrej kondycji finansowej.

Mamy niski wskaźnik zadłużenia, który obecnie jest na poziomie około 16 procent w stosunku do dochodów, także wygląda to dobrze, jeśli chodzi o możliwość ewentualnego zaciągnięcia kredytu na jakieś większe inwestycje - mówi Jacek Olczyk. Wiem natomiast, że tam, gdzie wskaźniki są bliskie granicy, utrata dochodów może zaburzyć budżety niektórych gmin. Analizowałem to z panią skarbnik i u nas nie powinno doprowadzić to do jakiś perturbacji

Także wójt gminy Czarnożyły Andrzej Modrzejewski jest w miarę spokojny o przyszłość budżetu i możliwości samorządu. Wójta bardziej niepokoi sytuacja pracowników, którzy zajmują się programem "500 plus".

Sądzę, że wskaźniki nam się obniżą, ale myślę, że sobie poradzimy. Jesteśmy na takim etapie, że mamy dużo inwestycji zaplanowanych i w tym momencie wskaźniki mamy dobre. Nawet jak spadną, to sobie poradzimy. Mimo, że te środki były do rozdysponowania, to w jakiejś części pracownik był z nich opłacany. W sytuacji, kiedy stracimy obsługę programu można powiedzieć, że pracownik straci pracę - mówi Andrzej Modrzejewski.

Wójt Gminy Czarnożyły spodziewa się jednak, że jeśli proponowana przez ministerstwo zmiana wejdzie w życie, z czasem gmina odczuje negatywnie jej efekt.

Żadnych obaw nie ma póki co Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa.

Mam do tego stosunek ambiwalentny. Dla nas to nic nie zmienia, bo są to pieniądze, które przyjmujemy i wydajemy w takiej samej wysokości - mówi Paweł Okrasa - wskaźnik długu, który możemy zaciągnąć jako gmina liczy się od dochodów własnych. To po prostu ładniej wygląda w budżecie, jeśli do niego wpływa.

Okrasa twierdzi, że przy wysokości budżetu gminy Wieluń (blisko 200 mln zł), środki przeznaczone na program to nie są duże pieniądze.

Burmistrz Wielunia mimo, że sam nie obawia się proponowanych zmian zapowiada, że przyjrzy się ustawie zanim ta trafi na biurko Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Okrasa jest członkiem Rady ds. Samorządu Terytorialnego przy Prezydencie. Burmistrz zapewnia, że w odpowiednim czasie zaopiniuje ustawę wprowadzającą zmiany w świadczeniu "Rodzina 500 plus".

Samorządowcy, którzy są przeciwni proponowanym zmianom podnoszą, poza sprawami finansowymi, problem dostępności do urzędów, które zajmować się mają świadczeniem. Podkreślają między innymi, że ZUS nie posiada oddziałów terenowych, co może stanowić problem dla mieszkańców mniejszych gmin. Podobnie zapatrują się na pomysł wyłącznie elektronicznej drogi składania wniosków i wypłat bezgotówkowych.

Do tego dochodzi jeszcze wspomniana wyżej przez wójta Modrzejewskiego kwestia zatrudnienia pracowników zajmujących się świadczeniem. Wiele gmin zatrudniło w związku obowiązkiem obsługi "500 plus" nowych pracowników. Podobne obawy mają kierownicy ośrodków pomocy społecznej.

Nie wyobrażam sobie tego, że mam powiedzieć pracownikowi "przykro mi, ale nie jesteś już potrzebny, nie ma dla ciebie pracy" - mówi kierownik jednego z GOPS-ów.

Szacuje się, że w wyniku planowanych zmian prace może stracić ok 12 tys. urzędników w Polsce.

Centralizacja programu ma na celu między innymi zmniejszenie kosztów jego obsługi i "optymalizację procesu obsługi świadczenia" - jak czytamy w uzasadnieniu projektu.