Tatry niedostępne dla turystów. 17 lutego 2022 obowiązuje 3. stopień zagrożenia lawinowego. Ekspert objaśnia warunki panujące w górach

Uczniowie z województw lubelskiego, łódzkiego, podkarpackiego, pomorskiego i śląskiego cieszą się ostatnimi dniami ferii zimowych. Niestety, entuzjastów wędrówek wśród górskich szczytów, a nawet choćby spokojnych spacerów nad Morskie Oko, czeka rozczarowanie.

Już od paru dni pogoda w Tatrach stale się pogarsza. Wreszcie TOPR ogłosiło, że w czwartek 17 lutego 2022 na terenie całego Tatrzańskiego Parku Narodowego obowiązuje trzeci stopień zagrożenia lawinowego.

Zagrożenie lawinowe mierzy się w pięciostopniowej skali. Dokładne opisy kolejnych stopni można znaleźć np. na oficjalnej stronie internetowej TOPR. Trzeci stopień oznacza, że warunki w górach są „w znacznej mierze niekorzystne”, a poruszanie się po Tatrach „wymaga bardzo dużego doświadczenia i umiejętności oraz posiadania bardzo dużej zdolności do oceny lokalnego zagrożenia lawinowego”.

Pozornie nie brzmi to tak źle, tym bardziej, że wielu turystów lubi myśleć, że faktycznie ma bardzo duże doświadczenie i umiejętności, zdobyte w ciągu wielu wakacji i urlopów, spędzonych w Tatrach.

O to, czy trzeci stopień zagrożenia lawinowego jest rzeczywiście poważny, spytaliśmy doświadczonego przewodnika górskiego i pracownika TPN, Tomasza Zająca.

- Każdy stopień zagrożenia lawinowego oznacza realne ryzyko dla turystów. Już pierwszy stopień sugeruje, że w górach należy zachować szczególną ostrożność.

- Trzeci stopień zagrożenia lawinowego jest w praktyce niemal najwyższy ze wszystkich, ogłaszanych przez TOPR. W warunkach tatrzańskich czasem ogłasza się jeszcze czwarty stopień zagrożenia. Skala jest pięciostopniowa, ale najwyższy, piąty stopień zagrożenia lawinowego, oznaczający ryzyko zasypania osad leżących u podnóży gór, na szczęście nam w Tatrach nie grozi.

Trzeci stopień zagrożenia lawinowego nie został ogłoszony bez powodu. Jak tłumaczy Tomasz Zając, warunki pogodowe w górach są bardzo złe, i to nie tylko na wysokich szczytach.

- Dziś w Tatrach zagrożenie jest realne i poważne. Temperatura jest dość wysoka, na szczytach gór wieje wiatr osiągający prędkość do 140 km na godzinę. Ryzyko zejścia lawiny jest więc duże, a wędrówka po górach w zasadzie niemożliwa. Szlaki są w wielu miejscach zasypane i przeprawa przez góry wymaga wprawnego posługiwania się czekanem i chodzenia w rakach. Niezbędne jest posiadanie lawinowego ABC, czyli łopaty, sondy i detektora.

- Złe warunki panują nie tylko w wysokich partiach gór. Lód leży także na szlakach do Doliny Kościeliskiej i Morskiego Oka, więc do poruszania się niezbędne są kijki trekkingowe, ponadto silmy wiatr grozi spadaniem gałęzi z drzew.

- Proszę traktować komunikaty TOPR w sprawie zagrożenia lawinowego bardzo poważnie. Kategorycznie odradzamy dzisiaj wszelkie wędrówki po górach.

Pogoda w górach zmienia się szybko i może się zdarzyć, że wichura czy śnieżyca zaskoczy turystów na szlaku. Co powinni zrobić ci, którzy nie wiedzieli o trzecim stopniu zagrożenia lawinowego, wybrali się w Tatry i szybko tego pożałowali? Tomasz Zając wyjaśnia krótko zasady postępowania w sytuacji zagrożenia w górach:

- 17 lutego pogoda nikogo nie mogła zaskoczyć. Prognozy były znane od dawna, wiatr wieje już ud kilku dni. Jeśli więc ktoś jednak wybrał się w góry mimo zagrożenia lawinowego, nie wynika to z zaskoczenia, lecz lekkomyślności.

- Osoby, które utknęły, zgubiły się w górach lub uległy wypadkowi, muszą przede wszystkim skontaktować się z ratownikami TOPR. Każdy turysta ruszający w góry powinien mieć na telefonie zainstalowaną aplikację „Ratunek”, która pozwala szybko połączyć się z ratownikami i ułatwia zlokalizowanie dzwoniącego.

Więcej o aplikacji Ratunek możecie przeczytać w poniższym tekście:

Tomasz Zając, wykwalifikowany przewodnik po górach i doświadczony pracownik Tatrzańskiego Parku Narodowego, dobrze orientuje się w problemach, jakie napotykają turyści w Tatrach. Opowiedział nam o najczęściej popełnianych przez nich błędach, które mogą zrujnować wycieczkę, a nawet stworzyć realne niebezpieczeństwo dla podróżnych na szlaku.

Jakich błędów trzeba koniecznie unikać, wybierając się na wycieczkę w Tatry?

- Wydaje mi się, że najczęstszym błędem jest zakładanie, że warunki w górach zimą przypominają te, które panują latem – opowiada Tomasz Zając. - Tymczasem zimą, żeby bezpiecznie wędrować po górach, trzeba mieć o wiele więcej siły i doświadczenia, trzeba też umieć na bieżąco oceniać zagrożenie lawinowe. To wszystko sprawia, że góry zimą stanowią o wiele większe wyzwanie dla turystów. Wielu wypadków można by uniknąć, gdyby mniej doświadczone osoby o tym pamiętały.

Okazuje się, że nie tylko zimą pogoda może spłatać turystom przykrego figla.

- Nie wolno też zapominać o tym – to też często popełniany błąd – że warunki panujące na szlakach mogą się różnić w niższych i wyższych partiach gór – kontynuuje przewodnik. - Różnice mogą zaskoczyć turystów nawet wiosną i latem. Na przykład w maju w Zakopanem jest bardzo przyjemnie, ale już w Rysach warunki nadal są zimowe, leży śnieg, czasem lód, jest o wiele zimniej, a wędrówka stanowić może spore wyzwanie. Wiele osób nie bierze tego pod uwagę, kieruje się tym, co widzi w Zakopanem, i wybiera się w góry bez odpowiedniego sprzętu i prowiantu.

- Kolejny częsty błąd to zakładanie, że posiadanie odpowiedniego sprzętu wystarczy, by zapewnić sobie bezpieczeństwo w górach. Tymczasem sprzętem trzeba jeszcze umieć się posługiwać. Wiele osób rusza w góry czekanem, ale nie potrafi użyć go do wyhamowania upadku, nie potrafi chodzić w rakach.

TOPR na bieżąco monitoruje pogodę i zagrożenie lawinowe w Tatrach. Najnowsze komunikaty dotyczące zagrożenia lawinowego można sprawdzić TUTAJ