Już dzisiaj jubileusz 50-lecia GOK w Konopnicy. Poznajcie jego historię i ludzi, którzy tworzyli to wyjątkowe miejsce

Zanim powstał obecny dom kultury, życie kulturalne w Konopnicy rozwijało się niezwykle prężnie, o czym rozpisywała się ówczesna prasa. Tu bowiem, z inicjatywy miejscowej nauczycielki i działaczki społecznej Felicji Budzik, powstał cieszący się wielkim uznaniem nie tylko w powiecie, ale i kraju zespól teatralny, liczący ok. 80 osób. Pani Felicja Budzik była osobą o wyjątkowo wysokim morale i niekwestionowanym autorytecie. Zespół teatralny prowadziła całkowicie społecznie i z wielkim oddaniem. Ze sztuk jakie wówczas wystawiano, wymienić można m.in.: „Pożar na Podlipiu”, „Skarb Stefana Zięby”, „Hajduczek”, „Zaczarowane koło” L. Rydla czy „Zagłoba swatem”. Potem jeszcze zrealizowano takie widowiska jak: „Fromborska wieża”, „Pieją koguty”, „Krakowiacy i górale”, „Stara Baśń” i „Krzyżacy”. Z plenerowym przedstawieniem „Krzyżaków” Zespół dostaje zaproszenie do Wielunia, gdzie swą sztukę prezentuje na stadionie, odnosząc ogromny sukces, a prasa ogólnopolska zamieszcza recenzje z tego jakże wymownego wydarzenia. Za swoje osiągnięcia, w latach 1962/63 Zespół otrzymuje I nagrodę Ministra Kultury spośród Amatorskich Zespołów realizujących widowiska plenerowe, wówczas był to magnetofon z wygrawerowaną dedykacją.

Ponieważ jeszcze wtedy placówki kulturalnej nie było, próby odbywały się w świetlicy wiejskiej a następnie w strażnicy OSP w Konopnicy. Warunki lokalowe były jednak niewystarczające na prowadzenie stałych form działalności kulturalnej, a nawet prób, stąd też powstała inicjatywa wybudowania domu kultury. Inicjatorami budowy byli członkowie zespołu teatralnego: Stanisław Misiak – przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej i Aleksander Nykiel - I Sekretarz KG PZPR. Inicjatywa spotkała się z dużą aprobatą lokalnego społeczeństwa, które licznie zaangażowało się w czyny społeczne przy budowie.

Budynek usytuowany został na terenie należącym niegdyś do rodziny dziedziców Kozarskich – właścicieli tutejszych dóbr i dworku. Rosły tu wcześniej drzewa owocowe, było pole i pasły się krowy. Do chwili zakończenia budowy, działalność kulturalna w Konopnicy wciąż prężnie działała. Aby wystawić „Krakowiaków i Górali” trzeba było nauczyć się tańczyć i śpiewać, dlatego postanowiono utworzyć zespół ludowy i kapelę.

Dom kultury budowano kilka lat, a głównym wykonawcą była Spółdzielnia Usługowo-Wytwórcza z Białej k. Wielunia. Uroczyste oddanie do użytku upragnionej placówki nastąpiło w 1972 roku, a udział w nim wzięły: miejscowe władze polityczne i administracyjne, aktyw społeczny, przedstawiciele władz powiatowych i wojewódzkich oraz przedstawiciele
lokalnej społeczności. Na uroczystość przyjechał nie byle kto, bo „Wesoły Autobus”, którego występ został przyjęty przez publiczność z ogromnym aplauzem.

Pierwszy zespół folklorystyczny z udziałem młodzieży i dorosłych powstał w 1972 roku i liczył 16 par, a ówczesny instruktor muzyczny Marek Jaszczak otrzymał zadanie utworzenia kapeli. Tak też powstała kapela na potrzeby zespołu, gdzie oprócz lokalnych muzyków, członkami jej byli muzycy spoza gminy. Zespół Pieśni i Tańca od swojego pierwszego, oficjalnego występu 27 sierpnia 1972 roku podczas dożynek w Konopnicy, zaczyna odnotowywać coraz to nowe sukcesy. Mecenat nad zespołem roztoczył Zarząd Okręgu Związku Zawodowego Pracowników Handlu i Spółdzielczości. Związkowcy wyasygnowali pieniądze na stroje, a instruktorów opłacał wieluński PZGS.

W 1973 roku Zespół nawiązuje kontakty z podobną grupą serbo-łużyczan z NRD, których gości u siebie i wspólnie z nimi występuje, doskonali swój poziom i zajmuje pierwsze miejsce w województwie łódzkim w pionie WZGS. Bierze udział w Święcie Młodości w Lesku, gdzie dzięki wysokim umiejętnościom wykonawstwa, zostaje zakwalifikowany na Zlot Przodowników Nauki i Pracy w Krakowie. Jest to okres szczególnie dynamicznego rozwoju zespołu. Zapałem członków i ich talentem doskonale sterują dwaj instruktorzy – choreograf Janusz Nachrzter i muzyk – Marek Jaszczak. W 1974 roku Zespół udaje się z gościnną wizytą do Bułgarii, gdzie występuje z koncertem w wypełnionej po brzegi sali teatralnej. Szczególnie podniosłym momentem, jaki zapisał się w pamięci, był ten, kiedy zaczęto śpiewać bułgarską pieść partyzancką, wówczas cała publiczność wstała z miejsc i śpiewano wspólnie. Nawiązano również współpracę z jugosłowiańskim zespołem z Suboticy, którego członkowie gościli w Konopnicy, a nasi artyści z kolei pojechali do nich z rewizytą.

W nowym Domu Kultury, oprócz już działających zespołów i kół zainteresowań, w 1973 roku utworzono teatrzyk kukiełkowy, którego instruktorem był Jerzy Korbacz. Wraz z powstaniem zespołu ludowego i kapeli, cała uwaga skupiona została właśnie na nich, i działający od wielu lat Zespół Teatralny zszedł nieco na dalszy plan. Jednak teatr zawsze w Konopnicy był obecny, i tradycje teatralne nadal pozostały żywe.

Po kilkunastu latach, już w dużo zmienionym składzie, wystawiono sztuki takie jak: „Pierzak”, „Szwagry”, „Podwójne wesele”, „Od wesela minął rok”, czy „Idą chłopy do Europy”, według scenariuszy rodzimej poetki – Eleonory Grondowej, której teksty do dziś są podejmowane i wykonywane przy różnych okazjach.

W 1987 roku z inicjatywy ówczesnej dyrektor Janiny Dębiec, przy Gminnym Ośrodku Kultury w Konopnicy powstaje amatorski Zespół Śpiewaczy „NADWARCIANKI”, który w bieżącym roku obchodzi jubileusz 35-lecia swej działalności. Zespół szybko staje się barwną wizytówką Konopnicy, a swoją autentycznością i naturalnością zyskuje akceptację zarówno lokalnych władz jak i środowiska, zjednując sobie duże rzesze wielbicieli. W chwili obecnej NADWARCIANKI liczą 13 osób, a jego członkowie występują w strojach ludowych regionu wieluńskiego. Repertuar zespołu stanowią pieśni, przyśpiewki ludowe zasłyszane i zaczerpnięte ze środowiska lokalnego, prezentujące autentyczny folklor i tradycyjne obrzędy, ale także bogaty repertuar pieśni biesiadnych, patriotycznych, religijnych, okolicznościowych oraz repertuar na różne inne okazje. To coś więcej niż zespół śpiewaczy, to symbol i kontynuacja lokalnej tradycji, wspaniałe i jedyne w swoim rodzaju zjawisko.

Kultura w Konopnicy krzewiona była przez lata również za sprawą działającej tutaj od lat 50-tych biblioteki, którą prowadzą kolejno: Krystyna Jarczyńska, Jadwiga Choja, Izabela Franek, a w latach 1966 - 1997 kierownikiem jest Elżbieta Dondziak, której w początkowych latach powierza się także prowadzenie świetlicy wiejskiej, mieszczącej się w „Agronomówce”, gdzie również odbywały się próby Zespołu Teatralnego. Pierwotnie biblioteka mieściła się przy ulicy Rynek, dopiero po oddaniu do użytku nowego Domu Kultury, księgozbiór zostaje przeniesiony w nowe miejsce. Pani Elżbieta Dondziak była wielką miłośniczką książek i literatury, zasłużoną działaczką społeczną i kulturalną. To właśnie Pani Ela przejęła po Pani Felicji Budzik zamiłowanie do działalności na rzecz kultury lokalnej.

W ciągu minionych 50 lat, Dom Kultury w Konopnicy przechodził różne koleje losu. Formy działalności były zróżnicowane, działały tutaj najróżniejsze zespoły i koła zainteresowań, placówkę odwiedzały znane postacie, organizowano szereg imprez i spotkań. Pracowało wielu instruktorów i pracowników obsługi, których nazwiska trudno zliczyć. Zmieniali się też dyrektorzy i nazwa instytucji. Od 1972 do końca 2014 roku dom kultury nosił nazwę Gminnego Ośrodka Kultury. W tym okresie kierownikami i dyrektorami byli: Stanisław Budzik, Irena Dobruchowska, Danuta Kraska, Zbigniew Adamski, Janina Dębiec, Leszek Janiak, oraz Monika Madeja która pełniła obowiązki dyrektora na przełomie lat 2014 – 2015.

Uchwałą Rady Gminy Konopnica, z dniem 01 stycznia 2015 roku Gminny Ośrodek Kultury został połączony z Biblioteką Publiczną, tworząc Gminne Centrum Kultury i Bibliotekę Publiczną w Konopnicy, które funkcjonuje do dziś. Od tego czasu funkcję dyrektora sprawowali kolejno: Karol Królewicz - 2015 – 2019, a od 1 czerwca 2019 roku dyrektorem jest Anna Krześniak.

Oprócz powyższych zmian warto wspomnieć również, że przemianom ulegała również siedziba placówki. Od kapitalnego remontu przeprowadzonego w latach 1987-1988, ważniejsze prace modernizacyjne to: wykonanie podjazdu dla osób niepełnosprawnych oraz przeprowadzona w 2021 roku termomodernizacja całego obiektu z wymianą dachu, ociepleniem i wykonaniem elewacji, wymianą części stolarki okiennej i drzwiowej, wymianą instalacji centralnego ogrzewania z węglowego na gazowe. Od kilku miesięcy obudziła się nadzieja na remont i modernizację wnętrz placówki wraz z salą widowiskową, bowiem na ten cel pozyskano środki w kwocie 5 mln. zł. W chwili obecnej trwają prace przygotowawcze mające na celu przeprowadzenie tej dużej inwestycji, której realizacja rozpocznie się w przyszłym roku.

Choć niektórzy na domy kultury patrzą z przymrużeniem oka, trudno wyobrazić sobie rozwój kultury i jej umacnianie bez profesjonalnie działających placówek. Wiejski dom kultury powinien integrować lokalną społeczność i utwierdzać w niej przekonanie, że trzeba być dumnym ze swojego pochodzenia.

Dziś, podsumowując 50 lat działalności naszej placówki stwierdzić należy, że przez te wszystkie lata potrafiono zainteresować swoją działalnością szerokie rzesze naszych mieszkańców, którzy i dziś licznie uczestniczą w imprezach i działaniach organizowanych przez placówkę.

A plany na przyszłość? W najbliższej perspektywie remont obiektu ale równocześnie ciągła praca na rzecz wzmocnienia tożsamości lokalnej, podtrzymywania, upowszechniania i kultywowania lokalnego dziedzictwa wśród naszych mieszkańców i praca nad wypracowaniem nowych form zarówno działalność kulturalnej, jak i bibliotecznej.

Anna Krześniak