Historia parafii św. Józefa w Wieluniu. Zobaczcie życie parafii na archiwalnych zdjęciach

Obecna parafia pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca NMP w Wieluniu, którą dziś, w Wielką Sobotę odwiedziliśmy w trakcie święcenia pokarmów istnieje już od 66 lat.

Ma bardzo bogatą historię, częściowo uwiecznioną na zdjęciach. W naszej galerii znajdziecie archiwalne zdjęcia ze zborów parafii. Poniżej natomiast możecie przeczytać o jej historii.

Rys historyczny parafii i świątyni, który znajdziecie poniżej pochodzi ze: Strony internetowej parafii św. Józefa Oblubieńca NMP).

Kościół parafialny p.w. św. Józefa należał do zespołu zabudowań dawnego kolegium pijarskiego i pełnił funkcję świątyni przyklasztornej. Wzniesiony został ok. 1740 r. z fundacji rodzin Bolkowskich i Niemojewskich.

Ta trójnawowa, bazylikowa budowla wielokrotnie ulegała pożarom. Po raz pierwszy kościół spłonął wraz z klasztorem pijarów miastem w wielkim pożarze 3. września 1795 r. Odbudowany staraniem pijara Bogusława Psarskiego został ponadto w 1801 r. ozdobiony freskami Roberta Stankiewicza. Kolejny pożar miasta, który strawił również kościół miał miejsce 19. czerwca 1858 r.

Po kasacie klasztoru pijarów w ramach represji popowstaniowych w 1864 r. kościół stał się filialnym parafii wieluńskiej. Cztery lata później, 19. marca 1868 r. kościół spłonął po raz trzeci. Wówczas władze rosyjskie, z racji braku w mieście odpowiednio dużej świątyni prawosławnej postanowiły kościół św. Józefa przebudować na cerkiew. By temu zapobiec wielunianie (był wśród nich m.in. późniejszy burmistrz Józef Zyguś) utworzyli Obywatelski Komitet Odbudowy Kościoła i w 1875 r. przeprowadzono publiczną zbiórkę funduszy na renowację kościoła. Zgromadzone środki pozwoliły na ukończenie prac budowlanych w 1880 r., mimo pożaru w roku 1878. Odbudowę upamiętnia dokument umieszczony w kuli w wieży kościelnej.

ZOBACZ TEŻ:

W latach 20-tych XX w. kościół ponownie wymagał odnowy i w 1933 r. powstał kolejny komitet, który dzięki zbiórce i dotacji od władz wojewódzkich na nowo otynkował świątynię wewnątrz i z zewnątrz. Kościół służył wówczas jako kościół szkolny.

W czasie II wojny światowej kościół był zawłaszczony przez Niemców i służył im wtedy jako magazyn i schron. Po wojnie kościół pełnił rolę kościoła szkolnego.

W 1957 r. za sprawą biskupa częstochowskiego, Zdzisława Golińskiego utworzono drugą wieluńską parafię pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca NMP.

W latach 70-tych, staraniem ówczesnego proboszcza, ks. kan. Michała Sudoła przeprowadzono kompleksowe prace konserwatorskie z funduszy Ministerstwa Kultury i Sztuki, które objęły całość wyposażenia wnętrza – ołtarze, obrazy, dekorację malarską ścian uzupełnioną nowymi freskami, a ponadto przygotowano w podziemiach salę katechetyczną i kaplicę oraz wyburzono przybudówki.

W latach 1995-96 przy wsparciu finansowym Urzędu Miejskiego przeprowadzono remont wież połączony z wymianą miedzianego pokrycia hełmów, a w latach następnych odtworzono jako pasaż pieszy dawną ulicę Pijarską wzdłuż ściany wschodniej kościoła.

Kościół murowany zbudowany został w stylu barokowym, na osi północ-południe nawy i prezbiterium. Świątynia trójnawowa w układzie bazylikowym (z wyższą nawą główną posiadającą własne oświetlenie górno-boczne) z niższym prostokątnym prezbiterium od południa na przedłużeniu nawy głównej, zamkniętym wewnątrz półkoliście.

Po bokach prezbiterium piętrowe pomieszczenia na m.in. zakrystię i dawny chór zakonny. Fasada kościoła podzielona gzymsami na trzy kondygnacje, z oknem doświetlającym nawę główną, ozdobiona płycinami i licznymi pilastrami oddzielającymi dwie wieże. Między nimi szczyt z wazonami po bokach, trójkątny, ograniczony miękkimi barokowymi liniami.

Wieże nakryte pseudo barokowymi hełmami z ok. 1880 r., dodatkowo sygnaturka nad nawą, współczesna hełmom wież. Pozostałe elewacje znacznie skromniejsze, ożywiane jedynie skromniejszymi pilastrami, co charakterystyczne dla baroku sam kościół jest mniejszy niż sugerowałaby to okazała fasada. Wewnątrz sklepienia kolebkowe z lunetami, na gurtach.

Nawy boczne utworzone z trzech bocznych, połączonych wąskimi przejściami kaplic otwartych do nawy arkadami filarowymi (kościół ścienno-filarowy).

Ciekawy element wystroju wnętrza stanowią polichromie z iluzjonistycznie malowanymi ołtarzami. W ołtarzach bocznych znajdują się obrazy Przemieniania Pańskiego (przeł. XVIII i XIX w.), Rozmnożenia chlebów (autorstwa Jana Ścisło, 1796 r.), św. Jana Nepomucena, św. męczenniczki, Objawienia św. Jana Kalasantego i św. Barbary (przeł. XVIII i XIX w., później przemalowane), a ponadto XVII-wieczny obraz Złożenie do grobu.

W kościele znajduje się wiele dzieł sztuki ze zburzonego kościoła farnego: gotyckie rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego i nieznanego świętego, późnogotycki krucyfiks z 1. poł. XVI w. oraz kamienne kartusze herbowe z l. 1619-33 i tablice nagrobkowe (m.in. tablica fundacyjna Stanisława Lowenskiego (Łowieńskiego, prepozyta kolegiaty wieluńskiej) z 1531 r. i druga, z 1631 r.).

Na ścianie frontowej tablica poświęcona pamięci wieluńskich maturzystów, oficerów Armii Krajowej: dowódcy związku Odwetu i KeDywu w okręgu Warszawa mjr. sap. Jerzego Lewińskiego ps. „Chuchro” oraz Hubalczyka, komendanta Związku Walki Zbrojnej i AK w Łodzi mjr. Józefa Grabińskiego ps. „Pomian”.

W ostatnich latach, staraniem ks. kan. Mariana Mermera założono centralne ogrzewanie świątyni, odnowiono elewację zewnętrzną kościoła (założono izolację pionową fundamentów, uzupełniono tynki zewnętrzne i odnowiono kolorystykę elewacji).