Gmina Wieluń na przestrzeni 33 lat

W ciągu 33 lat samorządności Gmina Wieluń przeszła transformację i stała się nowoczesnym miejscem do mieszkania oraz pracy. Siedzibą władz samorządowych pozostaje Ratusz Miejski, będący wraz z zachowanymi fragmentami średniowiecznych murów obronnych najważniejszym zabytkiem Wielunia. Ratusz stanowi integralną całość z historyczną Bramą Krakowską, wzniesioną w XIV wieku. Na wieży ratuszowej znajduje się zegar ze zniszczonego podczas działań wojennych w 1939 roku kościoła farnego.

Na przestrzeni 33 lat Wieluń zawarł dwie umowy partnerskie z miastami niemieckimi: Adelebsen w 1999 roku oraz z Osterburgiem w 2000 roku. Natomiast z niemieckim Waltrop w 2018 roku podpisane zostało porozumienie stanowiące podwaliny do zawarcia partnerstwa. Corocznie w ramach wzajemnej współpracy odbywa się wymiany młodzieży szkolnej, wspólne ćwiczenia pożarnicze, zawody sportowe czy podejmowanie inicjatyw kulturalnych.

Wieluń wzbogacił się także o nowych Honorowych Obywateli. W roku 1998 tytuł Honorowego Obywatela Wielunia otrzymał malarz Wojciech Siudmak, autor rzeźby Wieczna Miłość, która stała się integralną częścią odrestaurowanego centrum Wielunia wraz z fundamentami fary wieluńskiej pod wezwaniem św. Michała Archanioła, dzwonem Pamięć i Przestroga przekazanym przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę w 80. Rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz odnowioną ulicą Królewską z Kolegium Popijarskim, niebieską kamienicą oraz Pasażem Pijarskim. Z kolei w 2006 roku Tytuł Honorowego Obywatela otrzymała Honorata Skoczylas – Stawska (zm. 2018) – doktor nauk humanistycznych, dialektolog na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Rok 2015 przyniósł dwa tytuły Honorowego Obywatela Wielunia dla prof. Stanisława Tadeusza Olejnika, zasłużonego dla Wielunia historyka, regionalisty, muzealnika oraz Mariusza Wlazłego, Mistrza Świata w Piłce Siatkowej z 2014 roku, dbającego o rozwój kultury fizycznej wśród młodzieży, również tej z tereny gminy Wieluń. W 2020 roku do grona Honorowych Obywateli Wielunia dołączył Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda w uznaniu zasług dla wypromowania Wielunia na arenie międzynarodowej w kontekście prawdy historycznej dotyczącej wybuchu II wojny światowej.

Kołem zamachowym każdego samorządu są inwestycje. Na przestrzeni 33 lat dokonano ich wiele. Mają one realny wpływ na wzrost komfortu codziennego funkcjonowania mieszkańców oraz odwiedzających Wieluń. Poczynając od lat 90 – tych kiedy to nabyto Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie (1995), stanowiące oddział Muzeum Ziemi Wieluńskiej, oddano do użytku oczyszczalnię ścieków w Wieluniu (1996), budynek I LO im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Nadodrzańskiej, który po przywróceniu powiatów przeszedł pod opiekę starostwa wieluńskiego, wybudowano nowe bloki na osiedlu Stare Sady od ulicy Częstochowskiej (1994-1998), wybudowano nowe osiedle bloków mieszkalnych przy ulicy Stodolnianej (1994-1998), aby zwiększyć rynek mieszkaniowy w Wieluniu oraz oddano do użytku budynek Środowiskowego Domu Samopomocy przy ul. Traugutta, z którego korzystają osoby niepełnosprawne podczas opieki dziennej.

XXI wiek przyniósł odnowienie terenu wieluńskich plant okalających mury obronne, oddanie do użytku Hali Sportowej i Hotelu Maraton, budowę Baszty Męczarni, która stanowi nie lada atrakcję turystyczną, przebudowę Kino – Teatru Syrena, dzięki czemu mieszkańcy i goście mogą cieszyć się pełnym komfortem podczas uczt kulturalnych fundowanych prze Wieluński Dom Kultury, odnowienie budynku Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej, utworzenie Ogrodu Botanicznego w Lasku Miejskim, który przyciąga tłumy mieszkańców spragnionych zieleni zwłaszcza w weekendowe popołudnia, oddanie do użytku boiska Orlik oraz boiska sportowego przy ul. Wojska Polskiego, które stanowią doskonałą bazę treningową dla dzieci i młodzieży, remont Targowiska Miejskiego przy ulicy Broniewskiego i Zielonej, dzięki czemu zakupy stały się czystą przyjemnością. Poddane termomodernizacji zostały budynki Domów Ludowych w Turowie i Kurowie, gdzie powstały również korty tenisowe. Wybudowano również Żłobek Miejski, który jest nowoczesną placówką opiekuńczo-wychowawczą dla setki dzieci.

Mówiąc o inwestycjach nie sposób pominąć tych drogowych. Jedną z najistotniejszych jest przebudowa ulicy Popiełuszki stanowiącej istotny węzeł komunikacyjny zarówno dla mieszkańców, jak i dojeżdżających do największych zakładów pracy w Wieluniu. Samorząd gminny nie zapomina także o drogach osiedlowych, czego przykładem jest remont dróg na osiedlu poniemieckim, którego mieszkańcy mogą cieszyć się nowymi miejscami parkingowymi i chodnikami czy osiedla Wyszyńskiego lub ulicy Głębokiej. W trakcie realizacji jest przebudowa ulicy Ciepłowniczej, której wykonanie znacząco usprawni ruch samochodowy w mieście.

Gmina Wieluń jest areną dla wydarzeń wojewódzkich i ogólnokrajowych. Dożynki Wojewódzkie z występem zespołu Mazowsze, Teatr Historii z Bogusławem Wołoszańskim, Wojewódzka Inauguracja Roku Szkolnego czy w końcu uroczyste obchody rocznic wybuchu II wojny światowej z udziałem prezydentów PR: Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Wałęsy, Andrzeja Dudy oraz Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Franka – Waltera Steinmeiera.

33 lata polskiego samorządu to intensywny czas rozwoju Gminy Wieluń. Pozostaje życzyć sobie, aby kolejne lata były równie owocne.

W tym roku przypada 33-lecie samorządu terytorialnego. 27 maja 1990 roku odbyły się wybory do rad gmin, które symbolicznie rozpoczęły najnowszą historię polskiej samorządności.

Tradycje samorządowe Wielunia sięgają jednak dalej – XIII w. i pierwszych wzmianek z 1283 r. o lokacji miasta na prawie kaliskim. Przez wieki instytucje samorządowe zyskiwały w Wieluniu na znaczeniu, kosztem miejscowych przedstawicieli władz centralnych. Skokiem milowym w tej kwestii było wykupienie uprawnień wójtowskich przez Radę Miejską w XVI w. Od tego momentu to mieszkańcy stali się wyłącznymi gospodarzami miasta, podejmującymi decyzje kto i w jaki sposób będzie zarządzać Wieluniem. Ograniczenie swobód przyniósł dopiero II rozbiór Polski i okupacja pruska, a następnie rosyjska. Ucieczka z Wielunia urzędników carskich wraz z wybuchem I wojny światowej, stała się okazją do ponownego powołania krótkotrwałej namiastki miejskiego samorządu, złożonego z przedstawicieli mieszczan wszystkich wyznań. Aż do wybuchu II wojny światowej demokratycznie wybierany samorząd miejski stał na straży interesów Wielunia.

Niestety niemiecka okupacja ziemi wieluńskiej, a następnie narzucenie Polsce ustroju socjalistycznego, spowodowało że na kilka dziesięcioleci Polakom odebrano realny wpływ na wybór władz lokalnych.

Transformacje ustrojowe końca lat 80. dawały szansę na odrodzenie kilkusetletniej tradycji wieluńskiej samorządności. De facto pierwsze w pełni wolne wybory demokratyczne w powojennej Polsce były wyborami samorządowymi z 27 maja 1990 r. Mieszkańcy Gminy Wieluń wybrali wtedy 32 radnych miejskich, którzy w drodze elekcji wyłonili spośród siebie Przewodniczącego Rady Miejskiej – Jana Serwana oraz siedmiu członków sprawującego władzę wykonawczą Zarządu Miasta i Gminy Wieluń na czele z burmistrzem – Zygmuntem Adamskim. Wyzwania, z jakimi musiała mierzyć się Rada pierwszej kadencji 1990-1994, w głównej mierze wynikały z ogólnopolskich problemów ekonomicznych i negatywnych skutków transformacji ustrojowej. Rada stworzyła odpowiednie warunki dla rozwoju przedsiębiorczości, dbając zarazem o estetykę miasta z zachowaniem jego historycznych i kulturowych aspektów.

Burmistrz Zygmunt Adamski pełnił funkcję jeszcze dwie kadencje (1994-1998, 1998-2002), we współpracy z Przewodniczącymi Rady: Zenonem Nowakiem (1994-1998, 2000-2002) i Stanisławem T. Olejnikiem (1998-2000). Lata dwutysięczne to dwie kadencje Mieczysława Majchera w roli burmistrza (2002-2006, 2006-2010). Obradami Rady Miejskiej kierowali w tym czasie kolejno: Bogumił Skrzypecki (2002-2003), Robert Duda (2003-2006), Paweł Okrasa (2006-2008), Piotr Radowski (2008-2010). Następnie burmistrzem został Janusz Antczak (2010-2014), przy prezydencji rady Przewodniczącego Piotra Radowskiego (2010-2014). Ostatnim i urzędującym nadal po reelekcji Burmistrzem Wielunia jest Paweł Okrasa (od 2014). Przewodniczącymi Rady za jego kadencji byli: Robert Duda (2014), Piotr Radowski (2015-2018), Tomasz Akulicz (2018-2021) oraz ponownie Piotr Radowski (od 2021).

Warto odnotować, że reforma administracyjna z 1999 r. przywróciła średni szczebel samorządności, a Wieluń ponownie stał się miastem powiatowym. Do chwili obecnej siedziba starostwa w pałacu wystawionym w XIX w., na murach zamku kazimierzowskiego, przez F.A. Goleńskiego doczekała się trzech gospodarzy: Mieczysława Łuczaka (1999-2005), Andrzeja Stępnia (2005-2018) oraz Marka Kielera (od 2018).

Obecnie rola samorządu terytorialnego, wraz z kolejnymi kompetencjami cedowanymi przez władze centralne na rzecz lokalnych społeczności, jest ważniejsza niż kiedykolwiek. Samorządy zasilane wpływami z podatków oraz subwencjami z budżetu państwa finansują inwestycje publiczne i systemy niezbędne do funkcjonowania nowoczesnego społeczeństwa, takie jak: edukacja, opieka społeczna i zdrowotna, gospodarka komunalna, infrastruktura, kultura i sport.