80. rocznica powstania Armii Krajowej. Upamiętniono żołnierzy AK z ziemi wieluńskiej ZDJĘCIA

„Przyjmuję cię w szeregi żołnierzy Armii Polskiej walczącej z wrogiem w konspiracji o wyzwolenie Ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie twoją nagrodą. Zdrada karana jest śmiercią” – te słowa słyszały osoby wstępujące w szeregi Armii Krajowej. Mija dokładnie 80 lat od jej powstania. Na mocy rozkazu Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego z 14 lutego 1942 r. AK powstała z przemianowania Związku Walki Zbrojnej (utworzonego w listopadzie 1939 r.).

W 80. rocznicę przekształcenia struktur zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego upamiętniono żołnierzy AK pochowanych na ziemi wieluńskiej. Ich groby zostały oznakowane tabliczkami wykonanymi przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi w ramach akcji "Pamiętamy o żołnierzach AK". Nekropolie odwiedzili pracownicy Muzeum Ziemi Wieluńskiej wspólnie z członkami Stowarzyszenia Historycznego Bataliony Obrony Narodowej. Na cmentarzu w Wieluniu obecna była także delegacja Szkoły Podstawowej w Kurowie oraz mieszkańcy Wielunia. Przy każdym grobie odmówiono też krótką modlitwę.

- 80 lat temu tysiące działaczy, żołnierzy, ludzi oddanych, ideowych zdecydowało o wstąpieniu do nowej organizacji, zdając sobie sprawę, że może poświęcić życie zarówno swoje, jak i swoich rodzin – mówił Jan Książek, dyrektor MZW.

Pierwszym przystankiem wędrówki po wieluńskim cmentarzu był grób Leopolda Jacaszka. Ten zmarły w 2002 r. wielunianin był w czasie II wojny komendantem struktur Armii Krajowej w mieście. Tuż obok spoczywa Czesław Jurdziński, którego syn również pojawił się na cmentarzu. Pan Jerzy podzielił się wspomnieniami o ojcu, mówił także o wizycie nieznajomej kobiety na jego grobie. - „Złożyłam kwiaty, bo ja dzięki twojemu ojcu żyję” - tylko tyle powiedziała – wspomina Jerzy Jurdziński.

Innym działaczem niepodległościowym z okresu okupacji był Andrzej Burchaciński. W latach 90., kiedy mogły być już budowane tego rodzaju struktury, udzielał się w związku byłych żołnierzy AK. Jak przypomniał Jan Książek, był on jedną z osób, które zadbały o powstanie sztandaru organizacji, znajdującego się obecnie w zbiorach MZW. W jego przekazaniu uczestniczył m.in. wieluński mecenas Jan Serwan, kolejna postać upamiętniona okolicznościową tabliczką od IPN.

„Armia Krajowa w Wieluńskiem organizowała konspiracyjne kursy podoficerskie, prowadziła wywiad wojskowy na terenie pow. wieluńskiego oraz na obszarach wschodniej Opolszczyzny, organizowała kolportaż prasy konspiracyjnej, likwidowała współpracowników i agentów gestapo” – czytamy w „Leksykonie miasta Wielunia” Tadeusz Olejnika.

Krzyżem Virtuti Militari za walkę w szeregach AK pośmiertnie odznaczony został Józef Grabiński „Pomian”, którego imieniem nazwano jedną z ulic w Wieluniu. M.in. Grabińskiemu poświęcona jest także tablica na kościele św. Józefa. Po wybuchu II wojny „Pomian” służył w oddziale Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, przez krótki czas będąc jego zastępcą. Wiosną 1940 r. wielunianin został wcielony do służby konspiracyjnej w Łodzi, pełniąc tu ważne funkcje. Zginął w 1942 r. po aresztowaniu przez gestapo.